Als ik van de pont af kom, zie ik in de verte drie donkere torens, die er eerder niet waren. Dichterbij zie ik de wielen pas. Er zijn drie Duitse bussen overeind gezet.
Ik heb altijd al eens in een garage, onder een auto willen kijken die op de brug staat. En nu wordt me zomaar de onderkant van drie bussen gepresenteerd. In het tegenlicht ogen ze dramatisch. Techniek, staal, olie en constructie passen hier wel op de NDSM-werf.
In plaats van hun vervoerfunctie, maken ze zich los van de weg en verheffen ze zich vertikaal. In stelling gebracht om afgevuurd te worden in de ruimte?
Tegen het decor van de nieuwbouw op NDSM, zie ik ze als drie woontorens van 12 meter hoog. In het landschap zouden ze het ook goed doen als ‘landmark’. Zoals de prehistorische menhirs, hoge stenen van graniet als plaats voor rituelen.
Een Syrisch kunstenaar in Duitsland maakte met bussen een ‘Denkmal’ van nu, om stil te staan bij oorlogssituaties. Het begon met de oorlog in zijn thuisland, waar bussen als barricades werden gebruikt, om burgers te beschermen. In het gevechtsgebied waren het vaak uitgebrande buskarkassen, die stand hielden. Zijn bussen reizen nu Europa rond en waren eerder al in Dresden en Berlijn te zien. Dit monument blijft actueel; alweer een níeuwe oorlog erbij: Oekraïne.